Columns
Met regelmaat schrijft prof. dr. Dolly Verhoeven columns over de verbinding tussen actualiteit en geschiedenis. De meeste daarvan verschijnen op zaterdag in De Gelderlander (editie Nijmegen e.o.) in de rubriek InZicht. In die rubriek laten wetenschappers van de Radboud Universiteit hun licht schijnen over een actuele kwestie. Hieronder staan de meest recente columns.
Opstand!
Nijmegen staat bekend als een eigenzinnige stad. Een rebelse stad. Een opstandige stad zelfs. Die reputatie dankt ze aan een aantal historische gebeurtenissen. Voor het recente verleden denken we al snel aan de Piersonrellen van begin jaren tachtig, toen krakers de...
1600: Slag bij Nieuwpoort
Kwam de Opstand van de Bataven nou vóór of ná de Slag om Arnhem? En waarom veroverden Nederlanders rond 1630 zowel het Braziliaanse Recife als het Ghanese Elmina? Middelbare scholieren zijn in de afgelopen week weer uitgebreid getest op hun historische kennis. Sinds...
Symboliek van een herinneringsplek
De bouw van een donjon op het Valkhof lijkt dichterbij dan ooit en de discussie erover is in alle hevigheid losgebarsten. Geen wonder, want het Valkhof is de belangrijkste historische plek in de verre omtrek. De geschiedenis van stad en regio is er als het ware...
Zorgen voor een reeks broertjes
Wat heb je eigenlijk aan geschiedenis? Wat is het nut ervan? Iedereen die geschiedenis studeert, krijgt die vraag vroeg of laat wel een keer voorgelegd. Een groepje studenten van de Radboud Universiteit ging er onlangs mee aan de slag. Op zoek naar antwoorden,...
Altijd geschiedenis
‘Altijd’ is een rekkelijk begrip, althans in Nijmegen. Het dook op in 2008, nadat de stad het debat over wie nu precies de oudste van Nederland is, overtuigend had gewonnen van Maastricht (Heerlen had zich toen nog niet gemeld). Maar hoe benut je zo’n overwinning voor...
Vele voeten
Nog ruim een week te gaan voor de honderdste Vierdaagse en de vierdaagsekoorts is intussen al flink opgelopen. Het magische getal honderd vormt de aanleiding voor veel extra activiteiten en veel extra media-aandacht. In Museum Het Valkhof en het Huis van de Nijmeegse...
De oorlog als verbindende factor
Eind 2014 maakten de provincie Gelderland en de gemeente Nijmegen bekend dat het nationale Vrijheidsmuseum WO2 in de Vasim definitief niet doorging. Er bleek in de regio onvoldoende draagvlak voor te zijn. De belangrijkste externe financier, het Vfonds, had...
Sleutelen aan de rivier
‘Denkend aan Holland zie ik breede rivieren, traag door oneindig laagland gaan’. Wie kent niet deze beroemde regels van Hendrik Marsman uit 1936. Met een paar goedgekozen woorden schetst de dichter het beeld van een schijnbaar onveranderlijk Nederlandse...
Op de vlucht voor de grote oorlog
Europa heeft te maken met een grote vluchtelingencrisis. Dat is niet voor het eerst. Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren er veel Belgen op de vlucht. Ze vonden een gastvrij onthaal in Nederland.
Sprinkhanen eten tijdens geschiedenisles
Geschiedenisleraar van het jaar Martijn Vermeulen laat zijn leerlingen insecten eten tijdens de les.
Het Arnhem-Nijmegen gevoel
Vierhonderd jaar geleden werd tussen Arnhem en Nijmegen de Grift geopend: een trekvaart met aan weerszijden jaagpaden, bedoeld om de handel te verbeteren. Maar de onderhoudskosten waren hoog en de opbrengsten vielen tegen, zodat de Grift na ruim een eeuw weer buiten...
De dunne scheidslijn tussen goed en fout
Begin mei staat traditioneel in het teken van de oorlogsherdenking, en steevast brengt die herdenking ook commotie met zich mee – vooral wanneer er getornd wordt aan de scheidslijn tussen slachtoffers en daders. Afgelopen weekend kwam Trouw met een bericht over...
Met dank aan één katholieke stem
Gelderland is een heel gemiddelde provincie. Althans, wanneer we afgaan op de recente verkiezingsuitslagen. Bijna alle Gelderse gemeenten volgen het landelijk patroon met de VVD als meest gekozen partij. Apeldoorn weerspiegelt zelfs vrijwel één op één de landelijke...
Deur dicht, kachel aan
We leven in onzekere tijden. En dat bevordert de neiging om veiligheid te zoeken in eigen kring. Grens dicht, deur dicht, kachel aan. De nieuwe Amerikaanse president sluit rigoureus de grenzen voor inwoners van zeven islamitische landen. Europa, op zijn beurt,...
Voorbij Amersfoort
Er loopt een onzichtbare grens door Nederland. Ergens in de buurt van Amersfoort verdeelt hij het land in oost en west. Het gebied dat zich direct ten oosten van die grens bevindt – Gelderland – wordt vanuit het westen – de Randstad – niet altijd op waarde geschat,...
Nostalgie in een oude steenfabriek
Afgelopen weekend bezocht ik in het kader van de Gelderse Maakdagen de oude steenbakkerij Randwijk in Heteren. Met zijn rode pannendak, zijn stapels stenen en zijn trotse schoorsteen, ziet de fabriek eruit alsof de tijd heeft stilgestaan. Dat is niet helemaal waar,...
Heilige plaatsen
Onlangs bracht ik tijdens een korte vakantie op Sicilië een bezoek aan de domkerk van Syracuse. Een indrukwekkende barokke kerk, die van binnen verdacht veel leek op een Griekse tempel. Dat klopte. De kerk bleek een bijzondere geschiedenis te hebben. Gestart als...
Het geheugen van Gelderland
Het faillissement van V&D heeft weer eens duidelijk gemaakt hoe zwaar winkelbedrijven het hebben in dit digitale tijdperk. Gewoon producten te koop aanbieden is niet meer voldoende. Ze moeten op zoek naar nieuwe formules om klanten aan zich te binden. En ze zijn...
Machtige Europese vrouwen: vasthoudend en bescheiden
Uit een congres aan de Radboud Universiteit bleek dat drie machtige Europese vrouwen een aantal opvallende kenmerken delen.
Dromen van een beter leven
Dromen van een ander leven tijdens een bruisend programma 024geschiedenis in Nijmegen.